Poniżej przygotowałem listę pojęć (terminów) związanych z technologiami edukacyjnymi (EdTech) wraz z krótkimi definicjami.
Starałem się używać polskich wersji terminów jako głównych z angielskim tłumaczeniem w nawiasie, ale w niektórych przypadkach, dla terminów używanych na codzień w Polsce po angielsku (np. ebook) używałem wersji angielskich jako głównych.
A
Aktywne nauczanie (ang. Active learning) – Metoda nauczania, w której uczniowie/studenci są aktywnie zaangażowani w proces nauczania w przeciwieństwie do nauczania pasywnego, które ogranicza się najczęściej do słuchania. Aktywne nauczanie skupia się na uczniu/studencie, nie na nauczycielu/wykładowcy.
Asynchroniczne nauczanie (ang. Asynchronous learning) – Odnosi się do jakiegokolwiek sposobu nauczania w którym komunikacja między instruktorem i słuchaczem nie odbywa się w czasie rzeczywistym. Przykładem może być wykorzystanie platform e-learningowych z przygotowanymi wcześniej materiałami, fora lub quizy.
B
BYOD (ang. Bring Your Own Device) – Dosłownie „Zabierz swoje urządzenie”. Coraz częściej instruktorzy wymagają, aby uczestnicy stacjonarnych szkoleń lub kursów korzystali w trakcie zajęć ze swoich laptopów czy smartfonów. Mogą być one używane w trakcie zajęć np. do głosowania czy sprawdzania wiedzy uczestników.
C
Cyfrowe opowiadanie lub Cyfrowe opowieści (ang. Digital storytelling) – Wykorzystanie technologii informacyjnych do „opowiadania historii”, najczęściej w formie audiowizualnej. Może być wykorzystywane m.in. w procesie nauczania do przekazywania wiedzy, czy np. w organizacjach w celach promocyjnych/marketingowych.
D
Dane osobowe / PII (ang. Personally identifiable information) – Jakiekolwiek dane lub informacje używane lub przechowywane przez instytucję edukacyjną, które umożliwiają identyfikację ucznia / studenta.
Dziennik elektroniczny (e-dziennik) – Elektroniczna forma klasycznego dziennika lekcyjnego. Jest to oprogramowanie umożliwiające gromadzenie, edycję i przeglądanie danych dotyczących przebiegu nauczania w formie cyfrowej.
E
E-book (e-książka) – Również znane jako ebook / elektroniczna książka. Jest to cyfrowa wersja książki mogąca zawierać zarówno teksty jak i grafiki. Możliwa do odczytania na urządzeniach elektronicznych (np. komputer, smartfon, tablet, e-reader). Często sposób prezentacji treści e-booka jest dostosowywany do typu urządzenia (np. w zależności od wielkości/rozdzielczości ekranu).
E-nauka (ang. E-learning) – Nauczanie wykorzystujące nowoczesne technologie edukacyjne i informacyjne.
EdTech – Kombinacja nowoczesnych narzędzi technologicznych (oprogramowania, sprzętu) oraz innowacyjnych procesów i metodyk pedagogicznych w celu zwiększenia efektywności nauczania. (EdTech – Artykuł)
G
Grywalizacja (ang. gamification) – Wykorzystanie mechanizmów i elementów projektowania gier do zwiększenia zaangażowania i motywacji osoby uczącej się.
H
Hybrydowe nauczanie (ang. Hybrid learning/instruction/teaching) – Metodyka nauczania w którym część nauczania jest realizowana przez Internet (np. za pomocą wideokonferencji), a część w sali lekcyjnej/wykładowej. Zazwyczaj podział dwóch sposobów nauczania to 50/50. Nauczanie hybrydowe wykorzystuje często metodykę odwróconej klasy.
K
K12 – Używane w Stanach zjednoczonych określenie odnoszące się do poziomów nauczania. W tym przypadku od przedszkola – 5/6 lat (K – ang. kindergarten – przedszkole) do końca szkoły średniej – 17/18 lat (ang. 12th grade – 12 stopień).
L
Learning glass (lightboard) – Uczące szkło – Technologia umożliwiająca instruktorowi zapisywanie podczas lekcji/wykładu notatek na specjalnej interaktywnej tablicy wideo znajdującej się między instruktorem i słuchaczami. Słuchacze mogą w tym czasie widzieć zarówno instruktora jak i jego notatki tak jakby tablica była zrobiona ze szkła. Produkt ten może być wykorzystywany podczas zajęć internetowych oraz w klasie/na sali szkoleniowej.
LMS (ang. Learning Management System) – Dosłownie System Zarządzania Nauczaniem. Jest to oprogramowanie umożliwiające tworzenie, administrację i dostarczanie użytkownikom treści edukacyjnych, na przykład w formie szkoleń e-learningowych. Współczesne systemy LMS najczęściej posiadają rozbudowane funkcje raportowania i interakcji między użytkownikami i instruktorami.
M
Mieszane nauczanie (ang. Blended learning lub B-learning) – Strategia nauczania, która łączy nowoczesne metody nauczania online (za pomocą sieci Internet) z tradycyjnymi metodami nauczania (najczęściej w klasie lekcyjnej).
Mikro nauczanie (ang. Microlearning) – Termin używany głównie w e-learningu, do określania metody nauczania wykorzystującej niewielkie elementy szkoleniowe, których ukończenie zajmuje użytkownikowi najczęściej kilka minut. Mikro nauczanie umożliwia najczęściej częstszą i zarazem krótszą interakcję użytkownika z materiałami szkoleniowymi.
MOOC (ang. Massive Open Online Course) – Forma nauczania na odległość (kurs) w której materiały i instrukcje udostępniane są każdej zainteresowanej osobie posiadającej dostęp do Internetu.
N
Nagranie wykładu (Lecture recording) – Technologie umożliwiające nagrywanie wykładu/webinarium. Zazwyczaj nagrania zawierają obraz z kamery, widok prezentacji i dodatkowe widoki (np. czatu). Nagrania są zazwyczaj udostępniane słuchaczom po zakończeniu wykładu/webinarium.
O
Odwrócona klasa (ang. Flipped classroom) – Podejście do nauczania w którym uczniowie przerabiają materiały lekcyjne w domu (zazwyczaj z wykorzystaniem przygotowanych treści multimedialnych), a czas w klasie jest przeznaczany na dyskusje lub aktywne zajęcia grupowe.
Odznaka cyfrowa (ang. digital badge) – Cyfrowa forma potwierdzenia zdobytych umiejętności. Wydawana najczęściej w momencie zakończenia kursu internetowego, zdania egzaminu lub uzyskania certyfikatu.
Otwarte zasoby edukacyjne OER (ang. Open Educational Resources) – Wszelkiego rodzaju cyfrowe materiały edukacyjny w formie tekstowej (artykuły, książki) lub multimedialnej (zdjęcia, filmy) dostępne na zasadach otwartych licencji. Najczęściej są one dostępne bezpłatnie w Internecie z możliwością wykorzystywania, ulepszania lub redystrybucji (zależne od szczegółowych warunków licencyjnych).
R
Rotacyjny model nauczania (ang. Rotation model of learning) – Forma nauczania mieszanego, w którym uczniowie rotują między różnymi aktywnościami lub platformami na podstawie określonego harmonogramu lub decyzji nauczyciela. Co najmniej jedna z aktywności/platform powinna być nauczaniem online. Jedną z form rotacyjnego modelu nauczania jest Odwrócona klasa (ang. Flipped classroom).
S
Synchroniczne nauczanie (ang. Synchronous learning) – Odnosi się do jakiegokolwiek sposobu nauczania w którym komunikacja między instruktorem i słuchaczem odbywa się w czasie rzeczywistym. Przykładem mogą być zajęcia w klasie, czaty, webinaria lub inne szkolenia wideokonferencyjne.
System wczesnego ostrzegania w edukacji (ang. Early warning system) – Oprogramowanie analizujące dane na temat postępów uczniów (studentów) w nauce, w celu wczesnej identyfikacji uczniów (studentów) zagrożonych niezaliczeniem zajęć, klasy czy roku studiów.
T
Tablica interaktywna (ang. Interactive whiteboard) – Duży dotykowy wyświetlacz w formie fizycznej tablicy wykorzystywany do prowadzenia zarówno interaktywnych zajęć edukacyjnych, jak i warsztatów czy spotkań biznesowych. Może być wyposażony we wbudowaną jednostkę centralną lub być urządzeniem peryferyjnym podłączanym do zewnętrznego komputera.
W
Webinarium (ang. webinar) – Seminarium / szkolenie internetowe w którym słuchacze uczestniczą w czasie rzeczywistym. Najczęściej możliwa jest interakcja słuchaczy z instruktorem.
Wirtualna klasa (ang. Virtual classroom) – Cyfrowe narzędzie tworzące przestrzeń do nauki zdalnej symulujące elementy tradycyjnej sali lekcyjnej. Zazwyczaj oferujące cyfrowe narzędzia jak np. wideokonferencje, tablicę online czy możliwość udostępniania ekranu.
Z
Zróżnicowane nauczanie (ang. differentiated learning / differentiated instruction) – Sposób prowadzenia zajęć lekcyjnych w którym nauczyciel w trakcie zajęć używa różnych metod nauczania dostosowanych do poszczególnych uczniów w klasie. Wybrana metoda może zależeć od indywidualnych cech ucznia, m.in. jego motywacji, zdolności językowych, indywidualnych zainteresowań, możliwej niepełnosprawności itp. Aby możliwe było realizowania nauczania zróżnicowanego, nauczyciel musi wystarczająco dobrze znać swoich uczniów, dlatego najczęściej nauczanie zróżnicowane jest stosowane w późniejszych etapach nauczania.
